EETPROBLEEM OF EETSTOORNIS
Er is een verschil tussen een eetstoornis en een eetprobleem. Het grootste verschil is dat een eetstoornis je hele leven en functioneren negatief beïnvloedt en in de weg staat, terwijl dit bij een eetprobleem niet het geval is. Een eetprobleem kan je dagelijkse leven echter wel degelijk belemmeren. Men spreekt van een eetprobleem als er een verstoorde relatie met voedsel is. Eten betekent dan vaak méér voor iemand dan alleen maar brandstof voor het lichaam. Een eetstoornis is een psychische ziekte; je kunt daarbij denken aan boulimia en de eetbuistoornis.
Wanneer je last hebt of negatieve gevolgen ondervindt van je overmatige eetgedrag, dan is het belangrijk er iets aan te doen. Eetproblemen en eetstoornissen dienen serieus genomen te worden.
EETBUISTOORNIS
Een eetbuienstoornis is een psychische aandoening en wordt ook wel Binge Eating Disorder (afgekort BED) genoemd. Letterlijk betekent binge eating: verzwelgen in eten. Deze eetstoornis heeft grote overeenkomsten met boulimia nervosa doordat je aan eetbuien lijdt, maar de drang om gewichtstoename te compenseren (bijvoorbeeld braken, vasten of overmatig sporten) ontbreekt. Als gevolg hiervan kun je gewichtsproblemen ontwikkelen. De schaamte hierover en over de eetstoornis kan vervolgens leiden tot meer lichamelijke en psychische klachten. Bij BED ervaar je dwangmatige eetbuien waarbij je veel voedsel tot je neemt binnen korte tijd. Deze eetbuien komen niet voort uit lekkere trek, maar vanuit een dwang. Het is eten terwijl je vol zit maar je móét dooreten van jezelf. Vaak proef je het eten niet omdat je het schrokkend of in een roes naar binnen werkt. Voorafgaand aan een eetbui ervaar je een grote spanning. Direct na een eetbui ervaar je mentale klachten zoals gevoelens van onmacht, schaamte en mislukking. Mogelijke lichamelijke gevolgen ervan zijn: misselijkheid, benauwdheid, maagkrampen, oprispingen, opgezette buik, darmklachten e.d.
EETSTOORNIS NAO
Iemand die enkele maar niet alle kenmerken van de eetbuistoornis vertoont, kan aan een eetstoornis-NAO (eetstoornis Niet Anderzins Omschreven) lijden. Deze eetstoornis is net zo ernstig als andere eetstoornissen.
EETVERSLAVING
Wanneer je geen last hebt van eetbuien waarin je binnen korte tijd extreem veel voedsel tot je neemt kun je wel dwangmatig overeten. Gedurende langere periodes eet je dan bijvoorbeeld dwangmatig teveel voedsel.
EEN EETSTOORNIS GAAT NIET OVER ETEN
Als je aan een eetstoornis lijdt ben je constant en obsessief bezig met (gedachten aan) overeten of juist niet eten, het gaat je hele leven beheersen.
Echter, in de bron gaat het niet om het eten zelf. De eetbuien of het dwangmatige overeten zijn een uitingsvorm voor achterliggende problematiek zoals angsten, laag zelfbeeld, perfectionisme, faalangst, depressies, dwangstoornis of weinig zelfvertrouwen. Deze problematiek roept vaak sterke emoties en spanningen op.
DE EETSTOORNIS IN RELATIE TOT GEWICHT
Er bestaan vaak stereotype beelden over hoe mensen met een eetstoornis ‘eruit zouden moeten zien en zich zouden moeten gedragen’. Een voorbeeld daarvan is de mate van (onder- of) overgewicht als uitgangspunt nemen voor de ernst van de eetstoornis. Het gewicht bepaalt echter niet hoe ernstig een eetstoornis is. Eetstoornissen komen in letterlijk alle maten voor. Het probleem zit in het hoofd, niet in de getallen op de weegschaal. Mensen met boulimia hebben bijvoorbeeld vaak een normaal lichaamsgewicht. (Onder- of) overgewicht of extreem jojo’en in gewicht kunnen wel een zeer ernstig lichamelijk gevolg zijn van de eetstoornis. Maar ook zonder extreme gewichtsproblemen kun je een ernstige eetstoornis hebben. Andersom geldt het uiteraard ook: niet iedereen met gewichtsproblematiek hoeft aan een eetstoornis te lijden. Iemand met obesitas heeft niet per definitie een eetstoornis.
SCHAAMTE
Bij een eetstoornis doe je er vaak alles aan om dat verborgen te houden. Je vindt het moeilijk om erover te praten en schaamt je vaak ervoor. Toch zijn er signalen waaraan je een eetstoornis kunt herkennen. Dat is belangrijk want een eetbuistoornis of andere vorm van dwangmatig overeten kan op den duur ernstige gezondheidsklachten veroorzaken en je leven op verschillende gebieden sterk in de weg staan en negatief beïnvloeden.
MOGELIJKE SIGNALEN EETBUISTOORNIS
• Je hebt eetbuien die steeds weer terugkomen en die je voor anderen verborgen houdt.
• Tijdens een eetbui verorber je in korte tijd (soms op schrokkende wijze) veel, vaak calorierijk voedsel.
• Je hebt gedurende een eetbui het gevoel dat je de controle totaal kwijt bent.
• Je kunt niet meer stoppen met eten, maar beleeft er ook geen plezier aan. Je proeft het eten niet en de eetbui voelt allesbehalve lekker aan.
• Je hebt last van overgewicht.
• In de laatste zes maanden heb je gemiddeld twee keer per week een eetbui gehad.
• Je geeft overmatig veel geld uit aan voedingsmiddelen.
• Je hebt in de afgelopen drie maanden ongeveer twee keer per week last gehad van een eetbui.
• Je schaamt je voor je eetgedrag, maar toch kun je er niets aan doen.
• In gezelschap eet je zo normaal mogelijk.
• Je bent moe en lusteloos en voelt je somber.
Een eetbuistoornis of andere vormen van dwangmatig overeten kan grote lichamelijke gevolgen hebben.
Maar ook in het sociale leven kan een eetstoornis flink in de weg zitten.
MOGELIJKE LICHAMELIJKE GEVOLGEN
• Een uitgezette maag, waardoor het steeds langer duurt voor je een vol gevoel hebt.
• Een tekort aan vitaminen en mineralen door eenzijdige voeding.
• Je kunt last krijgen van suikerziekte (type 2).
• Een hoge bloeddruk.
• Je natrium- kaliumhuishouding kan in de war raken, wat schadelijk kan zijn voor je hart en je nieren.
• (Te) hoog cholesterolgehalte.
• Vochtophoping in je benen (oedeem).
Het dwangmatig overeten kan (morbide) obesitas veroorzaken, waardoor er verschillende gezondheidsklachten kunnen ontstaan. Ook kan het zijn dat iemand sterke gewichtsschommelingen ervaart doordat de eetbuien afgewisseld worden met periodes van crashdiëten of andere vormen van vasten en/of overmatig sporten. Het jojo-effect ontstaat vaak na een periode van streng lijnen. Zodra iemand weer eetbuien krijgt of dwangmatig gaat overeten, komt diegene in rap tempo aan, vaak zelfs meer dan het gewicht waarmee de lijnpoging werd begonnen. Met elke jojobeweging zal de mogelijkheid van het lichaam om af te vallen afnemen.
MOGELIJKE SOCIALE GEVOLGEN
• Alles draait om eten; het kopen ervan, het plannen van eetbuien. Daardoor kom je nergens meer toe. Je komt je afspraken niet na en laat je werk of studie versloffen.
• Je verwaarloost je vriendschappen en je relatie omdat je (gedachten aan) eten op de eerste plaats staat.
• Je krijgt een steeds grotere hekel aan jezelf omdat je toegeeft aan je eetbuien en dwangmatige overeten.
• Omdat je je dwangmatige overeten geheim probeert te houden voel je je eenzaam; je hebt het gevoel dat je je problemen niet met anderen kunt delen. Je kunt hierdoor in een sociaal isolement geraken.
• Je eetbuien kosten veel geld.
• Je voelt je moe en lusteloos, waardoor het steeds lastiger wordt om iets te ondernemen.
Op deze pagina vind je meer informatie over de eetbuistoornis.